Kind zijn van beroemde ouders

De roem is niet altijd rozengeur en maneschijn! Artiesten accepteren dat ze deze last moeten dragen. Alle negatieve gevolgen van de roem lijken op te wegen tegen de kansen en privileges door de roem. Het is de verantwoordelijkheid die ze willen dragen. Die gevolgen willen ze graag voor henzelf dragen. Maar je raakt bij veel artiesten een gevoelige snaar wanneer hun kinderen negatief worden beïnvloed door hun roem. “Zij hebben hier niet voor gekozen”, wordt er dan gezegd. Meestal is dit gericht op hoe graag roddelbladen foto’s maken van kinderen van BN’ers of mensen op straat die hun kinderen aanspreken of nakijken.

Het is zinvol eens stil te staan bij de invloed van roem op je kinderen. Is hier onderzoek naar gedaan en wat laat dit onderzoek zien? Ik kan me voorstellen dat veel beroemde artiesten willen weten wat hun positie in de maatschappij voor invloed kan hebben op hun opgroeiende kinderen.

Mogelijk vanuit dit perspectief hebben Thom Hoffman, Caro Emerald en Thekla Reuten ervoor gekozen dat hun kinderen op school en kinderopvang slechts bij hun achternaam worden genoemd. Hiermee een poging hun voornaam anoniem te houden. Op die manier zou hun kind alle kansen krijgen om zelf te kiezen voor de spotlight of niet. Maar is dit wel zo? En is het verbergen van de voornaam van je kind wel de beste strategie?

Er is maar beperkt onderzoek voor handen over de invloed van de roem van ouders op hun kinderen. Knafo (1991) vergeleek data van biografieën, autobiografieën, 16 interviews en 2 klinische casestudies en toonde aan dat kinderen van beroemdheden het meest vechten met het ontwikkelen van een eigen identiteit. Een identiteit dat niet verbonden is aan de roem en aanzien van de beroemde ouder. Tevens was er bij veel van deze kinderen sprake van een gevoel van gebrek aan liefde en aandacht. Daar veel van hun beroemde ouders erg druk waren met hun carrière.

“The people are nice to me, because of him, his name …” – Anna Freud

Een recenter onderzoek van Maheshwari (2008) toonde aan dat kinderen op zes gebieden beïnvloed worden door de status van hun beroemde ouders, te weten:

1. Het ophouden van een positief imago van hun beroemde ouder;
2. Vele afwezigheid van hun beroemde ouder;
3. Neiging tot adoratie van hun beroemde ouder;
4. Moeite met ontwikkelen eigen identiteit;
5. Publiek bezit als kind en gewenning aan de aandacht en privileges;
6. Succes van beroemde ouder wordt als springplank gebruikt.

Deze resultaten zijn tot stand gekomen vanuit 12 diepte-interviews met kinderen van beroemde Amerikaanse ouders. De kinderen waren tijdens het onderzoek in een leeftijd van 15 tot 30 jaar. Het bleek dat deze kinderen de druk ervaarde van een hoog te houden imago van hun ouders. Deze kinderen waren zich sterk bewust van het imago van hun ouders en voelde de druk om deze niet negatief te beïnvloeden. Het tweede aspect wat Maheshwari beschreef is de afwezigheid van de beroemde ouder. Bijna alle kinderen spraken van een druk schema van hun ouder of ouders en daardoor ook de beperkte tijd die ze konden steken in de opvoeding. Het gevolg was dat veel kinderen opgroeide met één pedagogisch actieve ouder of zelfs met nanny’s of opgevoed door grootouders. Het derde aspect gevonden bij deze kinderen is dat ze de neiging hebben hun beroemde ouder te adoreren. Een bewondering vergelijkbaar met fangedrag. Maheshwari schreef als vierde aspect dat ze moeite hebben met het vormen van een eigen identiteit, vergelijkbaar met het resultaat van het onderzoek van Knafo. “Je bent zoon van…”. Veel kinderen hebben dan ook bij nieuwe contacten geprobeerd om hun relatie tot hun ouder geheim te houden. Het vijfde aspect waar de kinderen over spreken is de invloed van hun eigen publieke situatie als kind. Ook deze kinderen hebben ervaren dat ze publiekelijk bezit waren. Veel van hen hebben er tevens moeite mee dat die erkenning weer weg valt naarmate ze ouder worden en minder met hun ouder in verband worden gebracht. Ze zijn als kind gewent geraakt aan de media aandacht en nu ze hun eigen leven hebben is dit minder intensief. Het zesde aspect waar de kinderen over spreken is het voordeel dat ze hebben om succesvol te worden. Ze geven aan dat ze de roem van hun ouders ervaren als een springplak. Al op jonge leeftijd hebben ze ervaring opgedaan, hebben ze een relevant netwerk opgebouwd en zijn ze al ‘toegelaten’ in het wereldje. Wat tot slot opviel tijdens het onderzoek was dat de meeste respondenten in hetzelfde werkveld terecht zijn gekomen als hun beroemde ouder.

“Having well-known parents is kind of a double-edged sword,” vertelt Zoe Kravitz. “It’s given me wonderful opportunities, but people also like to knock you down because of it, too, and say that you have got things because of that.”

En zo denk ik dat het ook werkt. Gewenst of niet, je kind zal worden beïnvloed worden door jouw publieke status. Ook al scherm je je kind af, je kind groeit op met een heel andere ‘Efteling’ ervaring dan zijn klasgenoten. Naar de kermis gaan, gaan uiteten, naar de bioscoop, even naar de supermarkt. Al deze activiteiten zijn voor jouw kind anders dan voor andere kinderen, zolang jij ze als beroemd persoon ze publiekelijk vergezeld.

Eigenlijk is er nog te weinig onderzoek gedaan naar de impact van de roem van een bekende ouder op de ontwikkeling van zijn kind. Twee onderzoeken stellen dus dat het invloed heeft en er zijn genoeg verhalen van kinderen van beroemde ouders die kampen met alcohol en drugsverslaving of suïcidaal zijn.

Gekeken naar de onderzoeksresultaten en mijn persoonlijke ervaring met mijn cliënten, zou ik ouders vooral adviseren om je kind vooral niet te veel laten ‘genieten’ van alle aandacht en privileges. Het is voor hen net zo goed om te werken voor hun centen met klusjes of een baantje. Ook is het zeer waardevol om bewust één op één aandacht te schenken aan je kind. Beter 1 ochtend in de week kwalitatief dan regelmatig ‘aanwezig’ zijn. Met name in de leeftijdsfase van 12 tot 20 jaar zijn kinderen bezig met het ontwikkelen van een eigen identiteit. Juist voor jouw kind is het waardevol dit te doen in een omgeving die niet zo sterk bezig is met jouw carrière. Het is juist voor kinderen van beroemdheden bijvoorbeeld heel waardevol om op een buitenlandstage te gaan. Tot slot denk ik dat het goed is dat je ambities van jouw kind in jou vakgebied niet afwijst maar ontwikkeling in andere gebieden ook blijft stimuleren. Met name in de basisschoolleeftijd ontdekken kinderen met behulp van clubs en verenigingen met welke activiteiten ze affiniteit hebben. Het is goed dat ze dan de ruimte krijgen om diverse activiteiten uit te proberen. En wat betreft die voornaam geheim houden? Laten we dat stukje eigen identiteit, afwijkend van de achternaam van je beroemde papa, vooral uitvergroten. Laten we het beestje bij de naam noemen!